การปลูกต้นพระศรีมหาโพธิ์ของพระอานนท์ครั้งสมัยพุทธกาล
จากพระไตรปิฎกเล่มที่ ๖๐ พระสูตร และอรรถกถาแปล ขุททกนิกาย ชาดก เล่มที่ ๓ ภาคที่ ๖ หน้าที่ ๒๖๕ - ๒๗๙
เรื่องกาลิงคโพธิชาดก
เนื้อเรื่องมีความว่าย่อๆว่า ดังนี้
พระศาสดาเมือเสด็จประทับ ณ พระเชตวันมหาวิหาร ทรงปรารภการบูชามหาโพธิ์ ที่พระอานนทเถระกระทำแล้ว ตรัสพระธรรมเทศนาดังมีเนื้อความว่า
พระตถาคตเสด็จหลีกจาริกไปตามชนบท เพื่อประโยชน์จะทรงสงเคราะห์เวไนยสัตว์ ชาวกรุงสาวัตถีต่างถือของหอมและดอกไม้เป็นต้นไปยังพระเชตะวัน ไม่ได้ปูชนียสถานอย่างอื่น ไปวางไว้ที่ประตูพระคันธกุฎี ด้วยเหตุนั้น เขาก็มีความปราโมทย์อย่างยิ่ง ท่านอนาถปิณฑิกมหาเศรษฐีทราบเหตุนั้นแล้ว จึงไปยังสำนักพระอานนท์เถระ ในเวลาที่พระตถาคตเสด็จมาพระเชตวัน
กล่าวว่า “ ข้าแต่ท่านผู้เจริญ เมื่อพระตถาคตเสด็จหลีกจาริกไป พระวิหารนี้ไม่มีปัจจัย มนุษย์ทั้งหลายไม่มีสถานที่บูชาด้วยของหอมและดอกไม้เป็นต้น ขอโอกาสเถิดเจ้าข้า ขอท่านจงกราบทูลความเรื่องนี้แด่พระตถาคต แล้วจงรู้ที่ที่ควรบูชาสักแห่งหนึ่ง ”
พระอานนทเถระ รับว่า “ ดีละ ” แล้วทูลถามพระตถาคตว่า “ ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เจดีย์มีกี่อย่าง ”
พะศาสดาตรัสตอบว่า “ มีสามอย่างอานนท์ ”
พระอานนทเถระทูลถามว่า “ สามอย่าง อะไรบ้างพระเจ้าข้า ”
พระศาสดาตรัสว่า “ ธาตุเจดีย์ ๑ ปริโภคเจดีย์ ๑ อุเทสิกเจดีย์ ๑ ”
พระอานนทเถระทูลว่า “ ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เมื่อพระองค์เสด็จจาริกไป ข้าพระองค์อาจกระทำเจดีย์ได้หรือ ”
พระศาสดาตรัสว่า “ อานท์ สำหรับธาตุเจดีย์ไม่อาจทำได้ เพราะธาตุเจดีย์นั้น จะมีได้ในกาลที่พระพุทธเจ้าปรินิพพานแล้ว สำหรับอุทเทสิกเจดีย์ ก็ไม่มีวัตถุปรากฏ เป็นเพียงเนื่องด้วยตถาคตเท่านั้น ต้นมหาโพธิ์ที่พระพุทธเจ้าอาศัยเป็นที่ตรัสรู้ ถึงพระพุทธเจ้าจะยังทรงพระชนอยู่ก็ตาม ปรินิพพานแล้วก็ตาม เป็นเจดีย์ได้เหมือนกัน ”
พระอานน์ทูลว่า “ ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เมื่อพระองค์เสด็จจาริกไป พระมหาวิหารเชตวันหมดทีพึ่งอาศัย มนุษย์ทั้งหลายไม่ได้สถานที่บูชา ข้าพระองค์จักนำพืชจากต้นมหาโพธิ์มาปลูกที่ประตูพระเชตวันพระเจ้าข้า ”
พระศาสดาตรัสว่า “ ดีแล้วอานนท์ เธอจงปลูกเถิด เมื่อเป็นเช่นนั้น ในพระเชตวันก็จักเป็นดังตถาคตอยู่เป็นนิตย์ ”
พระอานนทเถระบอกแก่พระเจ้าโกศล อนาถปิณฑิกเศรษฐี และนางวิสาขามหาอุบาสิกา เป็นต้นให้ขุดหลุม ณ ที่เป็นที่ปลูกต้นโพธิที่ประตูพระเชตวัน แล้วกล่าวกะ พระมหาโมคคัลลานเถระว่า
“ ท่านขอรับ กระผมจักปลูกต้นโพธิ์ที่ประตูพระเชตวัน ท่านช่วยนำเอาลูกโพธิสุกจากต้นมหาโพธิให้กระผมทีเถิด ”
พระมหาโมคคัลลานะเถระรับว่า “ ดีละ ” แล้วเหาะไปยังโพธิมณฑลเอาจีวรรับลูกโพธิที่หล่นจากขั้วแต่ยังไม่ถึงพื้นดิน ได้แล้วนำมาถวายพระอานนนทเถระ.......................
...........................................................................................................................................................................
พิธีการปลูกก็มีขึ้นครั้งแรกในกาลครั้งนั้น ในพระไตรปิฎกกล่าวถึงว่ามีเหตุการณ์มีอะไรบ้างในการปลูก ดูในหน้าที่ ๒๖๘ - ๒๖๙
ในบรรทัดที่ ๒๐ หน้า ๒๖๙ กล่าวว่า เมื่อกาลต่อมา หมู่ภิกษุสงฆ์ทั้งหลายสนทนากันในโรงธรรมสภาว่า
“ ท่านพระอานนท์ เมื่อตถาคตยังดำรงอยู่ ให้ปลูกต้นโพธิ์แล้วบูชาอย่างมากมาย พระเถระมีคุณมากน่าอัศจรรย์จริง”
พระศาสดาเสด็จมาตรัสถามว่า “ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บัดนี้พวกเธอทั้งหลายนั่งสนทนากันด้วยอะไรหนอ ”
เมื่อภิกษุเหล่านั้นกราบทูลให้ทรงทราบ จึงตรัสว่า “ ภิกษุทั้งหลาย มิใช่แต่ในบัดนี้เท่านั้น แม้ในกาลก่อนอานนท์ก็ได้พามนุษย์ในทวีปใหญ่ ทั้ง 4 พร้อมด้วยทวีปบริวาร ให้นำของหอมและดอกไม้เป็นอันมากไปทำการฉลองต้นโพธิ์ ณ มหาโพธิมณฑลเหมือนกัน ” ดังนี้แล้วพระองค์ก็นำนิทานมาตรัสกล่าว ซึ่ง อยู่ในหน้าที่ 270-279....
..............................................................................................................
ลงชื่อ................................................................................ ผู้ทำข้อมูลประกอบเอกสารของโครงการฯ
( พระอธิการวานิพันธ์ วานิจฺจธมฺโม )
สำนักงานวัดป่าโพธิญาณ
โทรศัพท์. ๐๘๔-๗๙๓-๖๘๕-๑
หน้าแรก
บทความ
รวมเสียงโจโฉ
ภาพกิจกรรม
ติดต่อ
เกี่ยวกับ&ที่มา..โจโฉ
ตัวอย่างภาพกิจกรรม
สนับสนุนโจโฉ
บทความโดยโจโฉ
ติดต่อโจโฉ
Webboard
บทความ
ภาพกิจกรรม